Van RI&E naar een protocol voor veilig en gezond werken tijdens de Corona pandemie
Nu het lijkt dat de maatschappij weer meer kan gaan werken onder strenge voorwaarden, moeten organisaties zich gaan heroriënteren op de 1,5 meter economie. Maar hoe doe je dat en waar moet je op letten? Hoe krijg je iedereen weer in het juiste gedragspatroon
De laatste vraag heb ik al proberen te beantwoorden in bij blog op op onze site over de 1,5 meter economie en in in de blog over de zorgplicht voor de werkgever.
In een mindmap heb ik belangrijke onderwerpen aangegeven. Let op de actualiteit rondom Corona is zeer dynamisch en dus kunnen aandachtspunten worden aangevuld! Een RI&E voor Corona is dus wenselijk. Dit bericht is 29 september geactualiseerd.
De RI&E voor Corona
De andere vraag is “hoe doe je dat?” Om deze vraag te beantwoorden moet je dus in je bedrijf een RI&E opstellen in relatie met mogelijke Corona besmetting en dan vervolgens de arbeidshygiënische strategie toepassen. Vanzelfsprekend binnen de kaders die door de overheid zijn voorgeschreven, maar de aanpak is maatwerk voor de organisatie. VCA bedrijven dienen Corona ook op te nemen in hun TRA.
Uitgangspunt bij deze RI&E is het mogelijke besmettingsgevaar door het Corona virus. Besmetting kan ontstaan door: direct contact met besmette personen, door contact met voorwerpen die door besmette personen zijn aangeraakt of door overdracht van fijne druppels door bijvoorbeeld niezen of hoesten.
Bij de RI&E moet men dus inventariseren waar deze mogelijke besmettingen in het bedrijf relevant zijn en hoe deze voorkomen kunnen worden.
Belangrijk bij de aanpak is ook de rol van de ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging. Formeel heeft deze instemmingsrecht op alle beleidsmatige zaken voor arbeidsomstandigheden. Betrek deze dus vanaf het begin bij de aanpak van corona. Zorg dat ze bijvoorbeeld deelnemen in het crisisteam voor de coronabestrijding.
Arbeidshygiënische strategie en Corona
De Arbowet schrijft voor dat voor het bedenken van maatregelen de arbeidshygiënische strategie moet worden toegepast. De arbeidshygiënische strategie bestaat uit drie stappen:
- Bronbestrijding
- Collectieve maatregelen
- Technische maatregelen
- Organisatorische maatregelen
- Persoonlijke beschermingsmiddelen.
De Arbowet schrijft ook voor dat de maatregelen in deze volgorde moet worden genomen.
Bronbestrijding
Bij bronbestrijding neemt men maatregelen die gericht zijn op het wegnemen van het gevaar.
Een vorm van bronbestrijding is dus zorgen dat het Coronavirus niet in het bedrijf komt, om dit te bereiken werken medewerkers thuis en het bedrijf wordt voor derden gesloten.
Collectieve maatregelen
Collectieve maatregelen zijn maatregelen die voor iedereen gelden. Dit kunnen technische maatregelen zijn, maar ook organisatorische maatregelen.
Als men toch aanwezig moet zijn in het bedrijf is een afspraak (vastgelegd in een protocol) dat als men ziek is men niet mag komen werken of het bedrijf mag bezoeken. Bij alle ingangen wordt hier op gecontroleerd (denk hierbij aan de privacy) maar in ieder geval nadrukkelijk op gewezen.
Een grondige ontsmetting van contactpunten in het gebouw (bijvoorbeeld deurklinken, leuningen, knoppen, touchscreens) is na of voor gebruik nodig. Wisselwerkplekken mogen alleen nog maar worden gebruikt als deze ook grondig zijn ontsmet.
Bij overleg moet het verspreiden van druppels in de lucht worden voorkomen, dit kan door afschermen van werkplekken gebeuren. Denk hierbij aan bijvoorbeeld plexiglas schermen. Maar beter is bronbestrijding door het houden van videoconferenties.
Vergeet echter niet het klimaatbeheersingssysteem te toetsen, wordt lucht gerecirculeerd of kan er een concentratie van luchtstromen zijn op een plek? Wordt de ruimte wel goed geventileerd?
Zorg dat de 1,5 meter afstand van elkaar in de organisatie “heilig” wordt verklaard en pas hier werkplekken op aan. De afstand tot elkaar moet worden “ingebakken” in de werkplekinrichting en in looprichtingen. Geeft bij bijv. koffieautomaten of balies de 1,5 meter afstand op de vloer aan. Zorg dat door het (ver-) plaatsen van voorwerpen de afstand tot bijv. de receptioniste meer dan 1,5 meter wordt. Een andere oplossing is een digitale waarschuwing als men te dicht bijkomt.
Maak toegangsregelingen voor het gebouw, locaties of kritische plekken. Mogelijkheden zijn om de toegang te reguleren over de dag, toegang beperken of zelfs te verbieden. Geef looproutes aan en vermijd kruisende lijnen.
Een belangrijke collectieve maatregel is gedragsbeïnvloeding van de aanwezigen in het bedrijf. Maak duidelijk wat het gewenste gedrag is en straal dit als management ook uit naar iedereen. Maak “interne verkeers- en gedragsregels ” om Corona besmetting tegen te gaan. Geef hierover instructies, toolbox naar alle betrokkenen. Hou observatierondjes om dit aspect ook te toetsen.
Stimuleer het thuiswerken, waarbij je zorgt voor leidinggeven op afstand en een goede inrichting van de werkplek thuis.
Persoonlijke beschermingsmiddelen
Als laatste moet men persoonlijke beschermingsmiddelen gebruiken. Dit zijn dus de bekende mondkapjes of handschoenen. De PBM moeten de gebruikers beschermen tegen besmetting door derden of aanraken van besmette materialen. Instrueer aantoonbaar de betrokkenen over het gebruik en onderhoud van de PBM. Door een fout gebruik van PBM wordt het risico alleen maar groter.
Een andere “belangrijke” functie van de PBM is echter ook zorgen dat je anderen niet direct (door hoesten of niezen) of indirect (aanraken van materialen) besmet. Echter dit is niet conform de arbeidshygiënische strategie, men moet dan thuis blijven als men (een beetje) ziek is.
Er is buiten medische toepassingen nog wel twijfel over de meerwaarde van het gebruik van PBM, maar als iemand zich hierdoor veiliger voelt is het prima. Als men echter hierdoor meer risico’s gaat nemen is het gebruik van PBM af te raden. PBM is het laatste redmiddel en niet meer.
Let bij alle maatregelen er op dat men geen nieuwe gevaren en dus risico’s introduceert. Zorg dat dit goed geanalyseerd wordt. Evalueer de genomen maatregelen ook regelmatig op effectiviteit.
Werkinstructie en protocollen voor Corona
Op basis van de RI&E en bedachte maatregelen moeten werkafspraken over Corona worden vastgelegd in instructies of protocollen. Belangrijke aandachtspunten hierbij zijn:
- Schrijf in de begrijpelijke taal voor de doelgroepen, werk met pictogrammen e.d. en hou het kort en krachtig.
- Communiceer op alle mogelijke manieren met betrokkenen, denk hierbij aan beeldschermen, bij het opstarten van de pc’s, posters, animaties, werkoverleg, mailing of brieven naar betrokken medewerkers, klanten of leveranciers.
- Zorg dat je weet welke instructies actueel zijn, zet er altijd een datum en verantwoordelijke op.
- Benoem een crisisteam voor Corona en/of een eindverantwoordelijke.
- Bestrijding van Coronabesmetting begint met het bevorderen van de bewustwording en dit al bij het betreden van het bedrijfsterrein of gebouw (ongeacht welke ingang!).
Heeft u ondersteuning nodig bij het inventariseren van mogelijke gevaren of risico’s door het Corona virus neem dan gerust contact op met AAJ advies. Zie onze website https://aajadvies.nl.