De komende weken zullen we in onze blogs aandacht gaan besteden aan het opzetten van een arbobeleid in een organisatie. Dit doen we in de volgende stappen:
- Wat is een arbobeleid?
- Hoe formuleer je arbodoelstellingen?
- Hoe vertaal je een arbobeleid naar een (meer-) jarenplan?
Wat is een arbobeleid?
Volgens de dikke van Dale is een beleid een voor de verwezenlijking van bepaalde doelstellingen. Een arbobeleid is dus een gedragslijn gericht op het verwezenlijken van arbodoelstellingen.
Wat zegt de Arbowet?
Volgens artikel 3 zorgt de werkgever voor de veiligheid en de gezondheid van de werknemers inzake alle met de arbeid verbonden aspecten. Hij voert daartoe een beleid dat is gericht op zo goed mogelijke arbeidsomstandigheden. Aandachtspunten vanuit artikel 3 zijn:
- De inrichting van de arbeidsplaatsen,
- De werkmethoden
- De bij de arbeid gebruikte arbeidsmiddelen
- De arbeidsinhoud, monotone en tempogebonden arbeid.
- Eerste hulp bij ongevallen, de brandbestrijding en de evacuatie van werknemers en andere aanwezige personen.
- Elke werknemer moet bij ernstig en onmiddellijk gevaar voor zijn eigen veiligheid of die van anderen, de nodige passende maatregelen kunnen nemen om de gevolgen van een dergelijk gevaar te voorkomen. De werknemer moet hierbij rekening houden met zijn technische kennis en middelen.
- Voorkoming en indien dat niet mogelijk is beperking van psychosociale arbeidsbelasting.
- Een goede verdeling van bevoegdheden en verantwoordelijkheden tussen de bij de werkgever werkzame personen.
- De werkgever toetst het arbeidsomstandighedenbeleid regelmatig aan de ervaringen die daarmee zijn opgedaan. Hijpast de maatregelen aan zo dikwijls als de daarmee opgedane ervaring daartoe aanleiding geeft.
Wat eist VCA?
VCA eist een vaststelling en implementatie van het VGM-beleid van het bedrijf. Het VGM beleid betreft zowel het eigen personeel, personeel van onderaannemers als de tijdelijke medewerkers.
De beleidsverklaring besteed in ieder geval aandacht aan:
- voorkomen van persoonlijk letsel
- voorkomen van materiële en milieuschade
- streven naar continue verbetering op gebied van VGM.
De beleidsverklaring is binnen het gehele bedrijf gecommuniceerd en geïmplementeerd aan eigen personeel en tijdelijke medewerkers.
De beleidsverklaring is gedateerd en ondertekend door de persoon met de hoogste functie in de organisatie. De beleidsverklaring wordt 3-jaarlijkse geëvalueerd en – zo nodig – geactualiseerd.
Wat eist OHSAS?
OHSAS 18001:2007 eist dat de directie het arbobeleid van de organisatie moet definiëren en goedkeuren en ervoor zorgen dat het binnen het gedefinieerde toepassingsgebied van haar arbomanagementsysteem:
Geschikt is voor de aard en omvang van de arborisico’s van de organisatie;- Een verbintenis bevat tot voorkoming van letsel en ziekte, alsmede tot continue verbetering van het arbomanagementsysteem en de arboprestaties;
- Een verbintenis bevat om ten minste te voldoen aan de van toepassing zijnde wettelijke eisen en ander eisen die de organisatie onderschrijft en die betrekking hebben op haar arbogevaren;
- Een kader biedt om arbodoelstellingen vast te stellen en te beoordelen
- Wordt gedocumenteerd, geïmplementeerd en bijgehouden;
- Kenbaar wordt gemaakt aan alle personen die onder het gezag van de organisatie werken. Want men dit heeft de bedoeling dat zij zich bewust zijn van hun individuele arboverplichtingen;
- Beschikbaar is voor belanghebbenden;
- Periodiek wordt beoordeeld om ervoor te zorgen dat het relevant en geschikt blijft voor de organisatie.
Conclusie
De beleidsverklaring in VCA is dus beperkt, maar besteed wel weer aandacht aan milieu. OHSAS stelt dat de beleidsverklaring moet zijn gebaseerd op de risico’s van de organisatie en stelt verder (net als VCA) randvoorwaarden voor communicatie en actueel houden. De Arbowet geeft kaders aan wat minimaal in de beleidsverklaring moet zitten.
Als men de VCA of OHSAS beleidsverklaring minimaal hiermee aanvult heeft men een goede beleidsverklaring, want deze verklaring voldoet aan de wetgeving en aan de minimale eisen van het managementsysteem. Maar mijn voorkeur gaat uit naar een beleidsverklaring gebaseerd op OHSAS, want deze is gebaseerd op de risico’s van de organisatie.
Maar wat zijn nu eigenlijk beleidsdoelstellingen?
OHSAS spreekt over arbodoelstellingen in termen van arboprestaties die een organisatie nastreeft. Een arboprestatie is een meetbaar resultaat van het management van een organisatie van haar arborisico’s.
In VCA wordt alleen over doelstellingen gesproken in relatie met de incidentfrequentie ($1.7) in het bedrijf. Doelstellingen voor VGM ($1.8) in relatie met ongevallen, milieu-incidenten, meldingen onveilige situaties/handelingen, inspecties of observaties worden ook in VCA genoemd. Tevens is er een actieplan waarin de plan-do-check-action cyclus moet zijn opgenomen.
Alleen….$1.8 geldt alleen als een mustvraag voor de petrochemie en voor twee sterren bedrijven is het een niet verplichtte punten vraag! Voor de meeste één ster bedrijven is het niet “relevant” voor VCA.
Voor beleidsdoelstellingen kan men dus ook het beste de OHSAS systematiek aanhouden!