In Nederland wordt gesteld dat er pas sprake is van valgevaar wanneer je boven de 2,5 meter werkt. Maar is dit wel zo? Is er eigenlijk wel een veilige werkhoogte? Vallen van hoogte is een van de meest voorkomende doodsoorzaken op de werkplek. In Nederland overlijden jaarlijks 18 werknemers na een val van hoogte tijdens het werk. Ongeveer 1200 werknemers worden ten gevolge van een val opgenomen in het ziekenhuis. Velen hiervan zullen blijvend letsel hebben. Eerst wat meer over de wetgeving:
Wetgeving en werken op hoogte
Artikel 3 van de Arbowet stelt onder andere: “De werkgever zorgt voor de veiligheid en de gezondheid van de werknemers inzake alle met de arbeid verbonden aspecten en voert daartoe een beleid dat is gericht op zo goed mogelijke arbeidsomstandigheden, waarbij hij, gelet op de stand van de wetenschap en professionele dienstverlening, het volgende in acht neemt:
tenzij dit redelijkerwijs niet kan worden gevergd organiseert de werkgever de arbeid zodanig dat daarvan geen nadelige invloed uitgaat op de veiligheid en de gezondheid van de werknemer;
Artikel 3.16 van het arbobesluit stelt: “Er is in elk geval sprake van valgevaar bij aanwezigheid van risicoverhogende omstandigheden, openingen in vloeren, of als het gevaar bestaat om 2,5 meter of meer te vallen.”
Die 2,5 meter lijkt dus een soort harde grens, maar als je goed naar het eerder genoemde artikel kijkt moet een werkgever ook op lagere hoogtes ervoor zorgen dat er ‘geen nadelige invloed uitgaat op de veiligheid en de gezondheid van de werknemer’.
Gevaren
Welke gevaren zijn er eigenlijk bij het werken op hoogte? Welke factoren spelen een rol?
De volgende gevaren komen we tegen op een ladder:
- Het werken op hoogte
- De ondergrond
- De kwaliteit van de ladder
- De opstelling van de ladder
- Het klimaat
- De omgeving
- De gebruiker van de ladder
Er zijn veel factoren die meespelen. En uit diverse studies is dan ook gebleken dat het niet mogelijk is om een veilige hoogte vast te stellen waarbij door vallen geen nadelige gezondheidsschade meer optreedt. Ook vallen van een keukentrapje kan tot letsel leiden, en dat gebeurt vaak echt niet op 2,5 meter. Wat is dan wel duidelijk? Hoe hoger, des te gevaarlijker! Dus hoe hoger de valhoogte, des te meer kans op blijvend of dodelijk letsel.
Veilige werkhoogte is een illusie
Een veilige werkhoogte bestaat niet. De werknemer, zijn collega’s en leidinggevende moeten zich er altijd van bewust zijn dat 100% veilig werken op hoogte niet bestaat. Werken op hoogte brengt altijd risico’s met zich mee. Daarom moet een werkgever in het kader van zijn zorgplicht altijd maatregelen nemen om het werk zo veilig mogelijk te kunnen uitvoeren. Het verbeteren van het veiligheidsgedrag is daarbij wellicht wel het belangrijkste.